Phương pháp xây dựng chương trình đào tạo online trong thời đại công nghệ số hiện nay không chỉ giúp doanh nghiệp bắt kịp xu hướng và còn góp phần rất lớn cho sự phát triển của doanh nghiệp cùng với nâng cao hiệu quả đào tạo nội bộ . Để tìm ra giải pháp đào tạo online hiệu quả, bạn cần xác định 3 yếu tố quan trọng trong việc xây dựng chương trình đào tạo: Nội dung, phương thức giảng dạy và phương pháp tổ chức đào tạo. Cùng Amber Online Education đọc bài viết dưới đây để biết thêm chi tiết.
Yếu tố nội dung trong đào tạo online cho doanh nghiệp
Trong bước phân tích, ta cần xác định xem nội dung cần xây dựng nên được thiết kế theo hướng nào. Thông thường, nội dung đào tạo được phân loại như sau:
Nội dung lấy người học làm trung tâm
Chương trình đào tạo online cần phù hợp với nhu cầu, vai trò trong công việc của người học. Các nội dung trong này có thể là kỹ năng cá nhân và kỹ năng làm việc, kiến thức chuyên ngành. Ngoài ra, đối với nội dung này, các phương tiện và cách thức truyền tải thông tin cần thực tiễn và cuốn hút nhằm giúp người học tập trung vào chương trình học.
Nội dung hấp dẫn
Các phương pháp đào tạo online và cách thức hướng dẫn người học nên được triển khai một các sáng tạo để cải thiện trải nghiệm học tập phong phú và hấp dẫn.
Nội dung mang tính tương tác
Nền giáo dục hiện nay mặc dù đã thay đổi nhưng đa phần phương pháp đào tạo trực tuyến cho doanh nghiệp vẫn khiến cho người học ở thế bị động trong quá trình tiếp nhận thông tin, dẫn đến chất lượng đào tạo kém hơn so với kỳ vọng. Do vậy, khi xây dựng chương trình đào tạo online, người thiết kế cũng rất cần chú ý đến tính tương tác của nội dung được truyền tải bên cạnh những yếu tố thiết thực và hấp dẫn để người học có thể chủ động hơn và tương tác nhiều hơn trong quá trình tiếp nhận thông tin.
Cá nhân hóa nội dung đào tạo
Bên cạnh việc xây dựng nội dung đào tạo phù hợp nhu cầu công việc của từng cá nhân, nhịp độ học tập và các khóa học cũng có thể được thiết kế để phù hợp với lộ trình học tập của từng người. Cá nhân hóa chương trình đào tạo trực tuyến nhằm khiến cho chương trình đào tạo trở nên linh hoạt và cụ thể cho từng cá nhân hay tổ chức.
Việc xác định mục đích chính ưu tiên và cách thức phân loại nội dung nhắm đến người học, tính hấp dẫn, tính tương tác hay nội dung phù hợp với nhu cầu tiếp thu kiến thức của từng cá nhân có tác dụng như một sự định hướng cho người thiết kế chương trình học tập, khiến cho chương trình học được hệ thống một cách bài bản, xuyên suốt và đồng nhất từ đầu đến cuối.
Tháp tri thức (Learning Pyramid)
Bên cạnh việc xác định mục tiêu xây dựng nội dung đào tạo online cụ thể, người thiết kế chương trình học có thể dựa trên tháp tri thức để đưa ra phương pháp đào tại hiệu quả và phù hợp nhất với nhu cầu cũng như tình trạng của tổ chức.
Theo như nghiên cứu và thông tin được thể hiện qua tháp tri thức, thì con người có thể ghi nhớ được:
- 5% thông tin khi được tiếp nhận thông qua quá trình giảng dạy, có thể là tại trường học, từ việc đào tạo nội bộ trong doanh nghiệp,…
- 10% thông tin khi được tiếp nhận thông qua đọc văn bản thường ngày như sách, báo, tạp chí,…
- 20% thông tin khi được tiếp nhận thông qua hình ảnh, video
- 30% thông tin khi được tiếp nhận thông qua trưng bày, triển lãm giới thiệu,…
- 50% thông tin khi được tiếp nhận thông qua thảo luận nhóm.
- 75% thông tin khi được tiếp nhận thông qua việc thực hành.
- 90% thông tin khi được tiếp nhận thông qua việc áp dụng ngay lập tức kiến thức đó hoặc truyền tải lại kiến thức cho người khác.
Do vậy, người thiết kế chương trình học có thể dựa trên việc xác định nội dung và mục đích ưu tiên của nội dung đào tạo trong phần đầu, để từ đó xác định phương thức truyền tải thông tin phù hợp thông qua tháp tri thức để chất lượng đào tạo hiệu quả hơn, ví dụ như là cách thức lồng ghép hình ảnh, video vào bài giảng, các bài tập thực hành và áp dụng sau chương trình học,…
Phương thức dạy học
Sau khi xác định cụ thể nội dung đào tạo và phương pháp truyền tải thông tin, thì người thiết kế và xây dựng chương trình đào tạo còn cần xác định thêm phương pháp tổ chức đào tạo online phù hợp với doanh nghiệp.
Học đồng bộ
Học đồng bộ là phương thức học đòi hỏi cả hai phía truyền thông tin và tiếp nhận thông tin phải có mặt tại một thời điểm nhất định. Đây là phương pháp truyền thống mà bất kỳ doanh nghiệp nào cũng áp dụng như viết bảng trắng, đào tạo tập trung,…
Nhiều lầm tưởng cho rằng việc học đồng bộ không liên quan đến đào tạo trực tuyến, nhưng trong trường hợp doanh nghiệp làm việc tại nhà, hay có nhu cầu đào tạo cấp thiết mà không có bài giảng trực tuyến sẵn có, giảng viên và người học có thể kết nối trực tiếp qua các ứng dụng trên internet để thực hiện việc truyền tải thông tin. Đây cũng được coi là một phương thức học đồng bộ trong đào tạo trực tuyến.
Học không đồng bộ
Học không đồng bộ là phương thức không đòi hỏi hai phía giảng dạy và tiếp nhận thông tin phải có mặt tại cùng một thời điểm nhất định. Việc học tập có thể diễn ra trên LMS, thảo luận qua emails,.. Điểm vượt trội của cách học này là người học có thể tự kiểm soát thời gian và nhịp độ học của bản thân. Tuy nhiên, ưu điểm này cũng chính là một khó khăn lớn đối với công tác quản lý chất lượng đào tạo của nhà quản lý trong doanh nghiệp. Chính vì thể người xây dựng và thiết kế chương trình học cần phải chú ý đến cách thức tạo động lực cho người học khi áp dụng phương pháp học không đồng bộ. Một số yếu tố để nâng cao hiệu quả của phương pháp học không đồng bộ có thể kể đến như:
Tự học thông qua văn bản
Trong bất kỳ thời điểm nào thì tự học đều là phương pháp học phổ biến và hiệu quả với chính người học vì đòi hỏi tinh thần tự giác và tự tạo động lực cao. Hiện nay, việc tự học đang trở nên dễ dàng hơn vì là thời đại thông tin đại chúng, người học có thể tiếp cận rất nhiều nguồn tài liệu và giảng dạy từ miễn phí đến mất phí như wikipedia, blog, tập tin tài liệu miễn phí được đăng tải trên internet như sách báo, các website theo từng chủ đề phục vụ học tập,…
Học qua video/Audio tape
Một phương pháp học tập phổ biến thứ hai là sử dụng video hay audio để đào tạo người học. Một trong những ưu điểm của việc sử dụng video chính là có thể tạo động lực và tăng hiệu quả cho người học bởi video có sự kết hợp giữa hình ảnh và âm thanh, nội dung thường được tóm gọn và đúc kết thành những thông tin trọng yếu giúp quá trình ghi nhớ nhanh hơn và hiệu quả hơn.
CBTs và WBTs
Trong kiểu học này, khóa đào tạo online được cung cấp cho người học dưới dạng đĩa CD hoặc đào tạo dựa trên máy tính (CBT), có thể chạy trên hệ thống mà người học đang sử dụng. Các khóa học điện tử cũng có thể được cung cấp thông qua đào tạo dựa trên Web (WBT). Đối với hình thức này, internet được sử dụng như một nền tảng đào tạo và là một Hệ thống quản lý học tập. Các khóa học được cá nhân hóa về tiến trình và nhịp độ, người học không tiếp xúc với giảng viên hay bất kỳ người học nào khác. Phương thức này rất tốt cho những người học trưởng thành, những người có động lực học tập để học các kỹ năng mới.
Blended e-Learning /Instructor-led (ILT)
Phương thức này kết hợp cả cách học đồng bộ và không đồng bộ. Một số chương trình đào tạo như kỹ năng mềm hoặc đào tạo nghiệp vụ bán hàng sẽ cần phương pháp đào tạo này bởi những bài tập thực hành cần thiết không thể được thực hiện trong phân phối e-Learning vì tương tác ngang hàng bị hạn chế.
Một ứng dụng khác phương thức Blended e-Learning là các khóa học điện tử ngắn có thể được tạo ra để giúp người học chuẩn bị kiến thức nền tảng cho bài học mới trước khi họ đến lớp.
Mobile Learning
Cùng với sự phát triển vượt trội của thời đại công nghệ số, việc học trực tuyến trên điện thoại di động trở nên dễ dàng hơn cho người sử dụng bởi các đặc tính giao diện thân thiện, tính tương tác cao và có thể học mọi lúc mọi nơi nhờ sự phổ biến của điện thoại di động.
Do vậy, khi thiết kế chương trình học, người thiết kế cũng cần cân nhắc các tính năng và nội dung phù hợp với người học cũng như tận dụng tối đa đặc điểm của điện thoại di động so với các thiết bị điện tử và cách thức đào tạo trực tuyến khác.
Social Learning
Tác động của phương tiện truyền thông xã hội là rất mạnh và nó cũng có thể được sử dụng cho việc học tập của công ty. Ngày càng có nhiều tổ chức nhận ra sức mạnh thực sự của học tập thông qua mạng xã hội và khuyến khích nhân viên của họ tương tác nhiều hơn. Nhân viên có thể kết nối với nhau trên các nền tảng xã hội để thảo luận về các vấn đề, thắc mắc gặp phải và chia sẻ kinh nghiệm
Phương pháp mô phỏng
Mô phỏng e-Learning có tính tương tác cao và phụ thuộc nhiều vào đồ họa, video, âm thanh, thường có các video hoặc trò chơi mô phỏng tùy chỉnh, rất có thể bao gồm các thành phần 3D. Đào tạo phần mềm mới là một ví dụ về khóa học thường bao gồm mức độ tương tác và mô phỏng cao.
Game-based learning
Ngày nay, nhiều tổ chức đã chú ý đến phương thức áp dụng các yếu tố trong trò chơi vào thiết kế chương trình đào tạo, hay tăng năng suất và kiến thức của nhân viên bằng cách thúc đẩy họ học hỏi bằng các khóa học dựa trên trò chơi. Các khóa học như vậy tập trung vào việc tạo ra sự tham gia và động lực để người học học những điều trong khi họ chơi. Các yếu tố trong trò chơi có thể là về mặt hình ảnh, tính tương tác khi người học có thể thao tác trực tiếp như kéo thả, chọn lựa, nhập dữ liệu thay vì chỉ nghe hoặc xem như những chương trình đào tạo thông thường, áp dụng các yếu tố tăng tính cạnh tranh như bảng xếp hạng, sự kiện nhận thưởng,…
Đào tạo online đang dần trở thành xu thế và là phương pháp học không thể thiếu trong doanh nghiệp. Tuy nhiên, khi doanh nghiệp lựa chọn sai cách thức hay mục tiêu đào tạo có thể dẫn đến giảm chất lượng đào tạo, giảm năng suất làm việc của nhân viên do không được đào tạo đúng cách và kịp thời kiến thức chuyên môn và kỹ năng nghề nghiệp. Do vậy, người xây dựng chương trình đào tạo trong doanh nghiệp cần cân nhắc đúng và đủ các yếu tố để xây dựng nên một chương trình đào tạo hiệu quả và thành công.
